Bản đồ là một trong những vật dụng không thể thiếu trong đời sống của con người. Việc ứng dụng tỷ lệ bản đồ sẽ mang lại nhiều thuận tiện về mặt xây dựng cũng như trong quốc phòng an ninh. Trong bài viết hôm nay, các bạn hãy cùng Đo Vẽ Nhanh tìm hiểu rõ hơn về tỷ lệ bản đồ là gì cũng như ứng dụng của nó trong cuộc sống.
Mục lục nội dung
Tỷ lệ bản đồ là gì?
Bản đồ là một dạng thu nhỏ bề mặt trái đất về những tính chất thực địa bên ngoài. Tuy nhiên, để vẽ ra giấy một bản hoàn chỉnh với kích thước vừa đủ tờ giấy thì chúng ta cần thu nhỏ lại theo tỉ lệ nhất định. Từ đó, chúng ta có thể xác định được khoảng cách giữa thực địa và bản đồ là bao nhiêu. Đây chính là lý giải chi tiết nhất cho tỷ lệ bản đồ là gì.
Ý nghĩa của tỷ lệ bản đồ
Bản đồ nào cũng có ghi tỉ lệ ở phía dưới hay ở góc bản đồ. Dựa vào tỉ lệ bản đồ chúng ta có thể biết được các khoảng cách trên bản đồ đã thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực địa.
Phân loại tỷ lệ bản đồ
Thông thường, tỉ lệ bản đồ sẽ được ghi chú thích ở một góc nhỏ trên bản đồ dưới dạng tỷ lệ số và tỷ lệ thước:
Tỷ lệ số
Tỷ lệ này biểu thị dưới dạng số thập phân với phần tử luôn là con số 1 và mẫu số thường dưới dạng 1000; 10.000 hay 100.000. Trong đó, mẫu số càng lớn thì khoảng cách thực địa càng rộng.
Ví dụ: Nếu trên tấm bản đồ có ghi tỷ lệ là 1:1000, thì tương ứng với 1cm trên bản đồ là 1000 cm ngoài thực địa.
Tỷ lệ thước
Tỉ lệ này thể hiện dưới dạng đã được tính sẵn về thước đo. Mỗi đoạn sẽ tương ứng với độ dài thực địa tương ứng.
Ví dụ: Nếu trên bản đồ ghi mỗi đoạn là 1 cm, thì tương ứng với thực địa là 10km hoặc 100km tùy theo bản đồ.
Tuy nhiên, ở những loại bản đồ có tỷ lệ càng nhỏ thì sẽ không thể hiện được nhiều nội dung bằng bản đồ có tỷ lệ lớn. Trong kho bản đồ tỉ lệ càng lớn thì nội dung hiển thị được cụ thể, chi tiết hơn nên thường được in trên khổ lớn để mọi người dễ dàng sử dụng.
Cách tính tỷ lệ bản đồ
Sau khi đã hiểu rõ về tỷ lệ bản đồ là gì, thì cách tính tỷ lệ của nó vô cùng đơn giản. Một số ví dụ để các bạn hiểu rõ hơn về cách tính này như sau:
Ví dụ 1 về cách tính tỷ lệ bản đồ
Tính khoảng cách chim bay từ bưu điện trung tâm thành phố Hồ Chí Minh đến công viên Gia Định theo bản đồ có tỉ lệ là 2cm = 10 km.
Cách tính cụ thể như sau: Ta lấy thước đo khoảng cách hai nơi đó trên bản đồ là bao nhiêu. Ví dụ là 8,5 cm thì khoảng cách thực tế sẽ là 10 x 8.5 : 2 = 42,5 km.
Ví dụ 2 về cách tính tỷ lệ bản đồ
Tính khoảng cách từ khách sạn Hà Hải đến khách sạn Vân Linh có tỷ lệ ghi trên góc bản đồ là 1:7500.
Cách tính cụ thể như sau: Ta dùng thước đo được khoảng cách ở hai vị trí này trên bản đồ là 5,5 cm. Vậy thì khoảng cách thực tế sẽ là 7500 x 5.5 = 41.250 cm.
Hay nói chính xác hơn thì khoảng cách từ khách sạn Hà Hải đến khách sạn Vân Linh là 4.125 km.
Ứng dụng của tỷ lệ bản đồ đối với đời sống
Bản đồ là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội của con người. Nhờ có bản đồ mà con người có thể xem đường đi, khám phá địa hình cũng như ứng dụng trong quân sự, quốc phòng, xây dựng,… Một số ứng dụng của tỷ lệ bản đồ có thể kể đến như:
Ứng dụng trong quân sự
Một trong những ứng dụng về tỷ lệ bản đồ được sử dụng phổ biến hiện nay là về lĩnh vực quân sự. Trong mỗi cuộc chiến việc sử dụng bản đồ có tỷ lệ thích hợp sẽ giúp chúng ta đưa ra chiến thuật phù hợp. Nhờ có bản đồ mà việc xác định địa hình về độ dốc, sự gồ ghề hay độ cao trở nên dễ dàng hơn.
Xem thêm:
Đo đạc địa chính nhà đất và cắm mốc ranh đất Đồng Nai
Dịch vụ đo đạc địa chính cắm mốc ranh đất Bình Dương
Dịch vụ đo đạc đất đai Đo Nhanh – Vẽ Đúng – Chuẩn TP.HCM
Ứng dụng trong kiến trúc xây dựng
Bản đồ là một trong những vật dụng không thể thiếu tại những công trình xây dựng có quy mô từ nhỏ đến lớn. Trong các công trình, có rất nhiều nội dung cần thiết như: Tường dày bao nhiêu, mỗi phòng rộng bao nhiêu, các chi tiết được lắp đặt ở vị trí như thế nào…
Có thể nói bản đồ là công cụ hỗ trợ đắc lực để mọi người làm việc chủ động, ăn ý với nhau mà không cần phải giải thích hay hướng dẫn quá nhiều. Khi nhìn vào tỷ lệ trên bản đồ, chúng ta sẽ dễ dàng xác định được kích thước thực tế, giúp cho việc xây dựng được thuận tiện hơn.
Ứng dụng trong xem đường đi
Những người thích khám phá vùng đất mới lạ hay người yêu thích phượt thường xuyên phải sử dụng bản đồ tỷ lệ thu nhỏ để tìm được đường đi. Điều này còn mang lại nhiều lợi ích nếu chẳng may có sự cố bất ngờ hay đi nhầm đường thì có thể lấy bản đồ ra để xác định được phương hướng chính xác.
Chính vì thế bản, đồ có ảnh hưởng rất lớn đối với đời sống con người trong việc xác định đường đi.
Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu về tỷ lệ bản đồ là gì cũng như những ứng dụng của tỉ lệ bản đồ đối với đời sống con người. Đo Vẽ Nhanh hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu được cách tính bản đồ để ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.
