Trắc địa giúp đo đạc và xử lý các số liệu để xác định tương đối các điểm trên bề mặt trái đất để thực hiện mô tả chính xác trên bản đồ. Trong trắc địa có rất nhiều phương pháp khác nhau để giúp đo đạc chính xác các điểm, một trong số đó là phương pháp đo dài trong trắc địa, được áp dụng rất nhiều hiện nay. Tìm hiểu về nguyên lý và cách thực hiện phương pháp này trong bài viết sau của Đo Vẽ Nhanh.
Mục lục nội dung
Nguyên lý đo dài trong trắc địa
Độ dài là một trong ba đại lượng dùng để xác định vị trí không gian của các điểm có trên mặt đất. Đây là yếu tố cơ bản phải có trong trắc địa bên cạnh độ rộng và chiều cao. Giả sử cho hai điểm A và B thuộc những độ cao khác nhau trên mặt đất, chính vì độ nghiêng của mặt đất nên không thể thực hiện phương pháp đo đạc thông thường.
Khoảng cách giữa AB là khoảng cách nghiêng (ký hiệu S), khi chiếu hai điểm này xuống mặt phẳng nằm ngang Po theo đường dây dọi sẽ được hình chiếu tương ứng là Ao và Bo, khoảng cách này được ký hiệu là D. Nguyên lý đo dài trong trắc địa cần dựa theo trường hợp cụ thể của hai điểm cần đo.
Phương pháp đo dài trong trắc địa trực tiếp
Độ dài của một đoạn thẳng có thể được đo trực tiếp thông qua dụng cụ đo, được đặt trực tiếp trên đoạn thẳng muốn biết kích thước. Từ số liệu mà dụng cụ thể hiện, ta sẽ xác định được độ dài của đoạn thẳng thực tế, thông thường người ta thường sử dụng thước thép để đo dài trong trắc địa. Quy trình đo trực tiếp như sau:
Chuẩn bị dụng cụ đo
Để đo dài trực tiếp cần chuẩn bị một số dụng cụ cơ bản như sau:
- Thước thép thường: Có độ dài 20m, 30m hoặc trên 50m, toàn bộ chiều dài được khắc vạch chỉ đến “cm”. Thước chỉ cho phép đo độ dài với độ chính xác thấp 1/2000, do vậy không có phương trình riêng.
- Bộ que sắt: Dùng để đánh dấu đoạn đo, sào tiêu để đóng hướng và thước đo góc nghiêng đơn giản để xác định độ nghiêng của mặt đất.
Trình tự đo
Trước hết, khi đo độ dài của đoạn thẳng bất kỳ bạn cần thực hiện dóng hướng trên đoạn thẳng đó. Bạn cần phải đặt thước đo nhiều lần, hai đầu thước luôn nằm trên hướng đo và xác định số điểm nằm trên đoạn thẳng để nối được điểm đầu và điểm cuối của đoạn thẳng cần đo.
Việc dóng hướng khi đo dài trong trắc địa có độ chính xác thấp hơn 1/2000, thực hiện bằng mắt thường. Bạn đặt sào tiêu tại điểm đầu A và điểm cuối B, một người đứng cách A vài mét trên hướng của AB kéo dài, dùng mắt điều chỉnh cho sào tiêu người thứ 2 trùng với tim AB tại vị trí trung gian trên đường tuyến đo.
Để đo được chiều dài AB, một người dùng que sắt giữ đầu “0” của thước trùng với điểm A, người thứ 2 kéo căng thước trên hướng đó và theo điều chỉnh của người dóng hướng, cắm được điểm I. Tiếp tục tiến tới điểm I thực hiện tương tự để đến đoạn cuối cùng.
Công thức tính
Số que sắt thu được mỗi lần cắm chính là số lần đặt thước theo công thức:
D = å di + D d và di = loCOSVi + ∆lk.
Trong đó:
- lo là chiều dài thước đo, di là chiều dài nằm ngang của thước đo, Vlà góc nghiêng mặt đất mỗi đoạn đo.
- ∆lk là số hiệu chỉnh sai số của thước đo, ∆d là đoạn lẻ cuối cùng của cạnh đo.
Tùy thuộc vào độ dài và độ xác mà có thể đo thêm một lần nữa, trị số của đo dài chính là trung bình số lần đo dựa trên độ chênh nhỏ hơn sai số cho phép.
Tùy theo độ xác mà ta có thể đo một lần nữa từ B về A, trị số cạnh đo là trị trung bình của lần đo đi và về nếu độ chênh của chúng nhỏ hơn sai số cho phép. Bên cạnh đó còn có phương pháp đo dài trong trắc địa với độ chính xác 1/20.000, được đo bằng thước thép làm từ hợp kim giãn nở, khắc vạch chính xác đến ”mm’’. Cách đo này được tính toán theo phương trình riêng.
Xem thêm:
Công tác trắc địa trong thi công đường gồm những giai đoạn nào?
Tìm hiểu ngay chức năng nhiệm vụ Cục đo đạc bản đồ
Phí đo đạc đất ở nông thôn là bao nhiêu và quy định cần biết
Phương pháp đo dài trong trắc địa
Đo dài gián tiếp là phép đo xác định một số đại lượng khác trong tính toán độ dài cần xác định. Có rất nhiều phương pháp để xác định đo dài gián tiếp như máy quang học, máy điện tử hoặc công nghệ GPS. Trong đó, đo dài điện tử phải có máy phát sóng vô tuyến điện hoặc sóng ánh sáng cùng gương phản xạ.
Khi máy phát sóng, tốc độ lan truyền sóng ‘v’ hoặc độ dài bước sóng ‘l’ sẽ được xác định. Sóng phát đi đập vào gương phản xạ lại về máy. Trong máy sẽ có bộ đếm thời gian (∆t) hoặc số bước sóng (N) chính xác trên quãng đường đi và về trên đoạn thẳng đó. Dựa vào những số liệu này mà người ta có thể xác định được độ dài của đoạn thẳng cần đo. Phương pháp này hiện đại, cho độ chính xác cao.
Có thể bạn quan tâm:
Các loại máy trong trắc địa nào được sử dụng nhiều nhất?
Các phương pháp đo trong trắc địa chính xác nhất
Làm sao để đảm bảo tính chính xác của phương pháp đo dài trong trắc địa?
Nhìn chung, ngành trắc địa mang nhiều đặc thù và đòi hỏi độ chính xác rất cao. Chính vì vậy, việc làm sao để đảm bảo tính chính xác của phương pháp đo dài vẫn là điều được nhiều người quan tâm.
Thực chất, điều này đòi hỏi bạn phải làm việc với những dịch vụ trắc địa uy tín. Khi đó, các chuyên viên giàu kinh nghiệm sẽ sử dụng máy móc có độ chính xác cao. Từ đó, đảm bảo bạn có được những kết quả đo chính xác cho công việc của mình.
Hiện tại, Đo Vẽ Nhanh là một cái tên hàng đầu trong lĩnh vực đo đạc, trắc địa. Với nhiều năm kinh nghiệm, các chuyên viên của chúng tôi có quy trình làm việc nghiêm ngặt với tính chính xác cao. Nếu abnj đang cần đo đạc trắc địa, liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ nhé. Chuyên viên của Đo Vẽ Nhanh sẽ giúp bạn hoàn thành công việc nhanh chóng với tính chính xác cao đấy.
Một số dịch vụ của đo vẽ nhanh:
Lời kết
Như vậy, Đo Vẽ Nhanh đã chia sẻ về một số phương pháp đo dài trong trắc địa . Thông qua những cách trên bạn có thể thực hiện những cách đo để thu về số liệu chính xác nhất.
