Một trong những điều khó khăn trong khi đọc hiểu bản đồ là làm sao để hiểu ý nghĩa của nội dung của các ký hiệu. Vậy ký hiệu bản đồ là gì? Các loại ký hiệu trên bản đồ địa hình, bản đồ địa chính? Tất cả sẽ được giới thiệu rõ ở phần sau. Cùng đọc ngay bài viết này của Đo Vẽ Nhanh để có những thông tin hữu ích nhé.

Mục lục nội dung

Ký hiệu bản đồ là gì?

Về khái quát, ký hiệu bản đồ về ý nghĩa là phương tiện thể hiện nội dung thông tin của bản đồ. Nó cũng là hình thức để qua đó người ta nhận biết được mức độ tổng quá hóa nội dung bản đồ.

Ký hiệu bản đồ là hệ thống các ký hiệu có kết cấu đặc trung riêng, gồm 2 thành phần, đó là nội dung mang ý nghĩa và hình thức mang tính đồ họa.

Về mặt hình thức, ký hiệu là những hình vẽ có hình dạnh, kích thước, màu sắc và cấu trúc khác nhau. Có thể có những phần tử của ngôn ngữ khác được dùng làm ký hiệu như số, chữ, ký hiệu toán học,…

Hiện tại, các loại ký hiệu bản đồ đang được sử dụng rộng rãi. Trong mỗi bản đồ, việc sử dụng các ký hiệu có thể sở hữu những khác biệt riêng. Điều này sẽ được ghi rõ thành quy định trong phần chú giải của bản đồ. Bạn nên chú ý theo dõi phần này để cập nhật thông tin một cách chính xác nhất nhé.

Vì sao cần xem các ký hiệu bản đồ?

Bạn cần xem các ký hiệu để nắm rõ thông tin trên bản đồ

Các thông tin trong bản đồ rất đa dạng với nhiều chú giải khác nhau. Nếu không theo dõi bạn sẽ khó lòng tham khảo được thông tin cần thiết.
Trên bản đồ có rất nhiều đối tượng địa lý khác nhau xuất hiện. Cùng với đó, các đối tượng địa lý còn có tính chất tương tự như nhau. Chính vì vậy bạn nên theo dõi để phân biệt chúng hiệu quả nhất.

> Xem thêm:

Các cấu tạo của ký hiệu bản đồ

Ký hiệu bản đồ được cấu tạo từ 6 kiểu phần tử đồ họa (còn gọi là 6 biến trị trực quan) như sau: hình dạng, kích thước, màu sắc, độ sáng, cấu trúc.

Mỗi ký hiệu có thể được tạo từ một hặc một số phần tử đã nêu.

Hình dạng: Các ký hiệu với hình dạng khác nhau thường được dùng để thể hiện các đối tượng khác nhau về ý nghĩa. Có 03 dạng ký hiệu: dạng điểm, dạng đường, dạng vùng (diện).

cấu tạo của ký hiệu bản đồ theo hình dạng — *Cấu tạo của ký hiệu bản đồ theo hình dạng*

Các ký hiệu dạng điểm dùng để biểu thị các đối tượng khi vẽ lên bản đồ chỉ xác định vị trí dạng điểm với tọa độ phẳng x, y. Ví dụ: ký hiệu phi tỷ lệ (nhà thờ, điểm dân cư,…), ký hiệu đại diện cho vùng (ký hiệu than trong vùng phân bố than,…).
Các ký hiệu dạng đường dùng để biểu thị các đối tượng khi vẽ lên bản đồ chỉ xác định vị trí theo chiều dài, với tập hợp các cặp tọa độ phẳng x₁, y₁ đến x_n, y_n. Ví dụ: ký hiệu đường sắt, đường ô tô,

Các ký hiệu dạng vùng dùng để biểu thị các đối tượng khi vẽ lên bản đồ cần xác định ranh giới vùng tập hợp các cặp tọa độ phẳng x₁, y_1,… x_n-k, y_n-k, … , x₁, y₁(khép kín) và bên trong phạm vị của vùng cũng cần có những phần tử đồ hạo nào để biểu thị ý nghãi của đối tượng.

2. Kích thước của ký hiệu (to – nhỏ, cao – thấp, rộng – hẹp,…) thường được dùng để phản ảnh mặt định lượng hoặc quy mô của đối tượng (lớn – nhỏ, nhiều – ít, mạnh – yếu, …)

3. Màu sắc của ký hiệu là các sắc màu (xanh, đỏ, …) thường được dùng để phản ánh thuộc tính của đối tượng (ví dụ: phân biệt được loại hình sử dụng đất) hoặc trạng thái của đối tượng (ví dụ: hồ có nước quanh năm, hồ có nước theo mùa,…)

4. Hướng của ký hiệu là dùng những ký hiệu giống nhau nhưng sắp đặt theo hướng khác nahu trên bản đồ, thường dúng để biểu thị hướng phân bố của đối tượng (ví dụ: hướng nhà) hoặc trạng thái (ví dụ: ký hiệu cửa lò đang khai thác và ngưng kahi thác có hướng ngược nhau 180⁰). Trong thực tế ít sử dụng ký hiệu này vì dễ gây nhầm lẫn.

Một tấm bản đồ địa chính với nhiều ký hiệu kèm theo

5. Độ sáng là mức độ gần của màu so với màu trắng, dùng để phản ánh mức độ khác nhau giữa các đối tượng, theo một quy ước phân bậc, phân khoáng theo chiều tăng dần hoặc giảm dần.

6. Cấu trúc là sự phối hợp một số kiểu phần tử đồ hạo để tạo nên một ký hiệu có cấu trúc. Sự phối hợp này làm cho hệ thống ký hiệu trở nên phong phú và đa dạng và có khả năng truyền đạt nhiều thông tin.

Các loại ký hiệu bản đồ theo quy định hiện nay

Các loại ký hiệu bản đồ theo quy định:

Ký hiệu bản đồ địa chính chia ra làm 3 loại:

Ký hiệu vẽ theo tỷ lệ bản đồ: vẽ đúng theo kích thước của địa vật tính theo tỷ lệ bản đồ.
Ký hiệu vẽ nửa theo tỷ lệ bản đồ: ký hiệu có một chiều tỷ lệ với kích thước thực của địa vật, chiều kia biểu thị quy ước, không vẽ theo tỷ lệ bản đồ. Điều này là thông tin rất quan trọng để theo dõi tính tương ứng giữa bản đồ và thực tế. Bạn cần chú ý nhé.
Ký hiệu không theo tỷ lệ bản đồ: là ký hiệu vẽ quy ước, không theo đúng tỷ lệ kích thước của địa vật, các ký hiệu này dùng trong trường hợp địa vật không vẽ được theo tỷ lệ bản đồ và một số trường hợp địa vật vẽ được theo tỷ lệ nhưng cần sử dụng thêm ký hiệu quy ước đặt vào vị trí quy định để tăng thêm khả năng đọc, khả năng định hướng của bản đồ.

Ký hiệu các loại đất trên bản đồ địa chính

XEM THÊM BÀI: Tìm hiểu tất tần tật về đo vẽ bản đồ địa chính là gì?

Căn cứ pháp luật liên quan đến ký hiệu bản đồ địa chính

Luật đất đai số 45/2013/QH13
Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT

2. Các ký hiệu loại đất theo quy định trên Bản đồ địa chính như sau:

Căn cứ Mục 13, Phụ lục số 01, Thông tư 25/2014/TT-BTNMT quy định ký hiệu loại đất trên Bản đồ địa chính như sau:

STT	Loại đất	Mã
I	NHÓM ĐẤT NÔNG NGHIÊP
1	Đất chuyên trồng lúa nước	LUC
2	Đất trồng lúa nước còn lại	LUK
3	Đất lúa nương	LUN
4	Đất bằng trồng cây hàng năm khác	BHK
5	Đất nương rẫy trồng cây hàng năm khác	NHK
6	Đất trồng cây lâu năm	CLN
7	Đất rừng sản xuất	RSX
8	Đất rừng phòng hộ	RPH
9	Đất rừng đặc dụng	RDD
10	Đất nuôi trồng thủy sản	NTS
11	Đất làm muối	LMU
12	Đất nông nghiệp khác	NKH
II	NHÓM ĐẤT PHI NÔNG NGHIỆP
1	Đất ở tại nông thôn	ONT
2	Đất ở tại đô thị	ODT
3	Đất xây dựng trụ sở cơ quan	TSC
4	Đất xây dựng trụ sở của tổ chức sự nghiệp	DTS
5	Đất xây dựng cơ sở văn hóa	DVH
6	Đất xây dựng cơ sở y tế	DYT
7	Đất xây dựng cơ sở giáo dục và đào tạo	DGD
8	Đất xây dựng cơ sở thể dục thể thao	DTT
9	Đất xây dựng cơ sở khoa học và công nghệ	DKH
10	Đất xây dựng cơ sở dịch vụ xã hội	DXH
11	Đất xây dựng cơ sở ngoại giao	DNG
12	Đất xây dựng công trình sự nghiệp khác	DSK
13	Đất quốc phòng	CQP
14	Đất an ninh	CAN
15	Đất khu công nghiệp	SKK
16	Đất khu chế xuất	SKT
17	Đất cụm công nghiệp	SKN
18	Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp	SKC
19	Đất thương mại, dịch vụ	TMD
20	Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản	SKS
21	Đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm	SKX
22	Đất giao thông	DGT
23.	Đất thủy lợi	DTL
24	Đất công trình năng lượng	DNL
25	Đất công trình bưu chính, viễn thông	DBV
26	Đất sinh hoạt cộng đồng	DSH
27	Đất khu vui chơi, giải trí công cộng	DKV
28	Đất chợ	DCH
29	Đất có di tích lịch sử – văn hóa	DDT
30	Đất danh lam thắng cảnh	DDL
31	Đất bãi thải, xử lý chất thải	DRA
32	Đất công trình công cộng khác	DCK
33	Đất cơ sở tôn giáo	TON
34	Đất cơ sở tín ngưỡng	TIN
35	Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng	NTD
36	Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối	SON
37	Đất có mặt nước chuyên dùng	MNC
38	Đất phi nông nghiệp khác	PNK
III	NHÓM ĐẤT CHƯA SỬ DỤNG
1	Đất bằng chưa sử dụng	BCS
2	Đất đồi núi chưa sử dụng	DCS
3	Núi đá không có rừng cây	NCS

Ký hiệu bản đồ địa hình theo quy định

Ngoài bộ ký hiệu bản đồ địa chính, hiện tại còn có ký hiệu bản đồ địa hình và các ký hiệu màu sắc trong bản đồ quy hoạch sử dụng đất. Dovenhanh.com sẽ trình bày ở một bài viết tiếp theo. Xem thêm tại: Cách xem ký hiệu bản đồ quy hoạch

Xem tiếp: ký hiệu bản đồ địa hình

Dovenhanh.com là website giới thiệu dịch vụ đo đạc nhà đất thuộc Công ty TNHH Hợp Nhất Bách Việt.

Địa Chính, Địa Hình, Gis & Viễn Thám

Ký hiệu bản đồ là gì? Các quy định ký hiệu bản đồ